Wpływ brexitu na compliance

Wczoraj (tj. 30 stycznia 2020 r.) państwa członkowskie Rady Unii Europejskiej przyjęły decyzję o zawarciu umowy o wyjściu Wielkiej Brytanii z UE, na dzień po wyrażeniu zgody na tzw. „umowę brexitową” przez Parlament Europejski. Rzeczona umowa wejdzie w życie w dniu 31 stycznia 2020r. o północy czasu środkowoeuropejskiego, a więc z chwilą wystąpienia Wielkiej Brytanii z struktur UE.

 

Formalnie od 1 lutego b.r., Wielka Brytania przestanie być członkiem Unii Europejskiej.

 

Brexit – jesteśmy świadkami historii

 

Brexit, który przez długi czas wydawał się być jedynie fanaberią części brytyjskiej sceny politycznej, jedną z kart, którą ugrupowania na prawo od centrum próbowały rozgrywać swoich potencjalnych wyborców, staje się faktem. Formalny i oficjalny proces „wyjścia” Wielkiej Brytanii zapoczątkowany został de facto poprzez przeprowadzenie referendum, w którym za opuszczeniem Unii Europejskiej opowiedziała się większość głosujących Brytyjczyków (51,89%) przy frekwencji na poziomie 72,2 % ¹⁾ https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/brexit-wyniki-referendum-w-uk/1n47qj .

Procedura „wyjścia” jednego z największych państw członkowskich po blisko 4 latach od przeprowadzenia referendum, stała się faktem. Opuszczenie struktur unijnych wiąże się nieuchronnie z szeregiem zmian i wyzwań zarówno dla Zjednoczonego Królestwa jak również całego Starego Kontynentu. Poza aspektem społecznym, gospodarczym, a także czysto ludzkim, opuszczenie UE nieść będzie za sobą szereg konsekwencji dla międzynarodowych przedsiębiorstw / grup kapitałowych w zakresie zgodności z wymogami sankcji międzynarodowych.

Umowa „brexitowa” zatwierdzona przez kraje członkowskie Ray UE, przewiduje tzw.” okres przejściowy” (ang. transition period) do końca b.r., tj. do dnia 31 grudnia 2020r. Przyjęcie rozwiązania pozwalającego na umożliwienie przedsiębiorstwom na dostosowanie się do nowej sytuacji gospodarczej oraz prawno – regulacyjnej zezwoli na zaadoptowanie się do nowych oczekiwań i wymagań w zakresie zgodności z przepisami z obszaru sankcji międzynarodowych. We wspomnianym okresie przejściowym, przedsiębiorstwa / organizacje prowadzące działalność na terytorium Wielkiej Brytanii będą zobowiązane do przestrzegania wymogów z zakresu sankcji międzynarodowych, obowiązujących na bazie przepisów prawa unijnego. ²⁾ https://www.wsj.com/articles/brexit-could-bring-changes-to-u-k-sanctions-policy-11552592972?mod=article_inline

Jednocześnie we wspomnianym czasie, Wielka Brytania będzie mogła wdrażać szereg nowych rozwiązań z zakresu przepisów sankcyjnych.

Nowy porządek

Już w 2018 r. przyjęto Ustawę dot. Sankcji i Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy ( Sanctions and Anti-Money laundering Act), na mocy której brytyjski rząd posiada odpowiednie umocowanie do nakładania sankcji po opuszczeniu Unii Europejskiej.

Katalog  środków dyscyplinujących oraz kar i ograniczeń, które mogą być zastosowane przez brytyjski rząd w odniesieniu do podmiotów naruszających przepisy wspomnianej ustawy, zawiera w sobie:

• zablokowanie / zamrożenie aktywów,
• zakazy wizowe
• szereg sankcji handlowych (w tym embarga).

Zdecydowana większość przepisów omawianej ustawy weszła w życie w listopadzie 2018 r.

Ponadto, podążając za informacjami medialnymi, a także wsłuchując się w wypowiedzi brytyjskich polityków, oczywistym staje się fakt, iż Wielka Brytania skrupulatnie przygotowuje się do zaprojektowania oraz wdrożenia swojego, nota bene szerokiego i kompleksowego, katalogu przepisów sankcyjnych z tytułu naruszenia praw człowieka.

Zgodnie z wypowiedzią brytyjskiego ministra spraw zagranicznych:

„Wielka Brytania ustanowi swoje wymogi w zakresie reżimu sankcyjnego z tytułu naruszenia praw człowieka, po ostatecznym opuszczeniu UE”.

Sanctions and Anti – Money Laundering Act zawiera w sobie tzw. “poprawkę Mangickiego”, która pozostawia otwartą furtkę dla brytyjskiego rządu odnośnie możliwości nakładania sankcji międzynarodowych z tytułu naruszenia praw człowieka. Wspomniana poprawka, swą nazwę wywodzi od amerykańskiej ustawy U.S. Global Magnitsky Human Rights Accountability Act ³⁾ https://www.state.gov/global-magnitsky-act/ , czyli ustawy uchwalonej przez Stany Zjednoczone Ameryki Północnej w 2012 r., mającej na celu ukaranie rosyjskich oficjeli odpowiedzialnych za śmierć w moskiewskim więzieniu, rosyjskiego audytora, działacza antykorupcyjnego – Siergieja Magnickiego w 2009 r.

Życie po życiu

Opuszczenie struktur unijnych przez Zjednoczone Królestwo, implikuje szereg wątpliwości i znaków zapytania w odniesieniu do kształtu, zakresu i katalogu wymogów z zakresu przepisów sakncyjnych, jaki wdrożony zostanie przez Wielką Brytanię. Zapewne będziemy świadkami, wywierania bezpośredniego tudzież pośredniego wpływu na brytyjski rząd przez szereg interesariuszy. Włączając w to zarówno państwa Starego Kontynentu jak również Stany Zjednoczone Ameryki Północnej. W interesie Unii Europejskiej, a co za tym idzie państw członkowskich, które chcąc nie chcąc reprezentują interes przedsiębiorstw mających swój rodowód w krajach „starej UE”, będzie możliwie pełna harmonizacja przepisów brytyjskich w odniesieniu do aktualnie obowiązujących wymogów unijnych. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, będą zapewne próbowały wykorzystać pierwsze miesiące po brexicie na zacieśnienie relacji z Zjednoczonym Królestwem w obliczu braku wspólnej wizji i sposobu postrzegania świata z przywódcami unijnymi. Jednym z aspektów zapewne będzie kwestia stanowienia prawa z zakresu sankcji międzynarodowych. W interesie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej leży posiadanie sprzymierzeńca na Starym Kontynencie, który posiadał będzie zbliżone instrumenty prawne do tych, które posiada imperium zza Oceanu Atlantyckiego. Uchwalenie przepisów sankcyjnych w brzmieniu zbliżonym do tego przyjętego przez USA, zezwolić może na wspólne prowadzenie polityki międzynarodowej w odniesieniu do państw z Bliskiego Wschodu, Rosji, a także (o tempora, o mores!) Unii Europejskiej.

Brexit a działalność przedsiębiorstw

Przed organizacjami, przedsiębiorstwami tudzież grupami kapitałowymi, prowadzącymi swą działalność zarówno na terytorium Unii Europejskiej jak również Wielkiej Brytanii, nie lada wyzwanie. Szereg wymogów i regulacji, które będą musiały zostać uchwalone zarówno po stronie Wspólnoty jak również Zjednoczonego Królestwa, powodować będzie znaczne utrudnienia w zakresie zgodności z wymogami regulacyjnymi. Wiadomym jest, iż zarówno UE jak również Wielka Brytania będą musiały ze sobą współpracować, choćby ze względu na wpływ grup interesu, żywo zainteresowanych prowadzeniem działalności w obydwu środowiskach regulacyjnych.

Jednakże istnieje duża doza prawdopodobieństwa, iż niektóre spośród wymogów i przepisów, mających zastosowanie do organizacji chcących prowadzić działalność zarówno na Wyspach jak również na kontynencie, będą się wzajemnie wykluczać bądź też zwyczajnie różnić.

Okres przejściowy, który trwać będzie do końca bieżącego roku, w organizacjach operujących na rynkach międzynarodowych, stał będzie zatem pod znakiem przeprowadzania tzw. procedury „screeningu”, a więc weryfikacji potencjalnych obszarów mogących nieść za sobą ryzyko braku zgodności. Bieżący monitoring zmian legislacyjnych oraz inicjatyw podejmowanych przez organy prawodawcze zarówno Unii Europejskiej jak również Wielkiej Brytanii, wydaje się być najbardziej rozsądnym rozwiązaniem. Wiadomym jest, iż nawet najbardziej restrykcyjna regulacja unijna nie “wejdzie w życie” na dzień po jej ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, a Wielka Brytania jako państwo dojrzałe zarówno pod względem demokracji jak również gospodarki i ekonomii nie może pozwolić sobie na brak wiarygodności i tworzenie nieodpowiedzialnego i oderwanego od rzeczywistości prawa.

Jednakże wczesne zaadresowanie kwestii ryzyka regulacyjnego, nie tylko i wyłącznie z zakresu wymogów sankcyjnych, przeprowadzenie drobiazgowej procedury weryfikacyjnej, mającej na celu identyfikację obszarów narażonych na ryzyko braku zgodności, a w kolejnym kroku dostosowanie modus operandi, a więc i zakresu działalności danej organizacji do nowych wymogów regulacyjnych, zezwoli na właściwe przygotowanie przedsiębiorstwa na nieuchronne zmiany.

Pozwoli na możliwie bezkolizyjne i pozbawione strat, przetrwanie w czasie regulacyjnego sztormu na wzburzonych wodach geopolityki.