-
Sygnalista w służbie zdrowia i interesu publicznego
Druga fala epidemii koronawirusa, zaatakowała ze zdwojoną siłą. Wskaźnik zachorowań, a wraz z nim dzienna liczba pozytywnych testów na obecność wirusa, wzrósł do blisko 160 pozytywnych testów na 100 tys. mieszkańców. Sytuacja staje się coraz bardziej poważna, wedle informacji Dziennika Gazety Prawnej pochodzących ze źródeł rządowych, jeżeli “koronawirus gwałtownie nie wyhamuje” czeka nas drugi lockdown. Pierwsze elementy tego rozwiązania wprowadzone zostały w ubiegłą sobotę, kiedy to na okres dwóch tygodni zawieszona została m.in. stacjonarna działalność lokali gastronomicznych. Jest to niejako smutna powtórka z wiosny tego roku, kiedy to w odpowiedzi na narastającą liczbę zachorowań, podejmowano decyzje o “zawieszeniu” kolejnych aktywności. Nie są to jednak jedyne podobieństwa pomiędzy pierwszą i drugą falą epidemii. Tak wtedy, jak i teraz obserwujemy niebezpieczne praktyki zmierzające do ograniczenia konstytucyjnego prawa do wolności słowa (art. 54 Konstytucji RP) pośród przedstawicieli…
-
Ochrona sygnalistów – europejska perspektywa
Dyrektywa dot. ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii wyznacza termin transpozycji jej postanowień do systemów prawnych państw członkowskich Unii Europejskiej, na dzień 17 grudnia 2021 r. Regulacja ta ma za zadanie standaryzację oraz systemową harmonizację statusu i ochrony osób zgłaszających nieprawidłowości vel sygnalistów (ang. whistleblowers), jak i całego procesu zgłaszania naruszeń i informowania o nieprawidłowościach, zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym. Efektywna transpozycja wymogów wskazanych w dyrektywie do systemów prawnych państw członkowskich to długotrwały i żmudny proces. Ustanowienie ram prawnych, które w sposób dostateczny zapewniać będą jednocześnie mechanizmy pozwalające na weryfikację dokonanego zgłoszenia pod kątem jego rzetelności i prawidłowości, a także skuteczną ochronę sygnalisty w trakcie przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, jak i po jego zakończeniu, stanowi nie lada wyzwanie dla europejskich prawodawców. Perspektywa europejska Na dzień powstawania tego tekstu (19 października br.) jedynie…
-
Zagraniczne praktyki korupcyjne a raport Transparency International
“Exporting corruption”, a więc najświeższy raport traktujący o zagranicznych praktykach korupcyjnych, stosowanych przez eksporterów, opublikowany został przez Transparency International w dniu 13 października br. Raport przedstawia szczegółową analizę praktyk państw, jak i przedsiębiorców wywodzących się z 47 największych państw-eksporterów. W tym 43 sygnatariuszy Konwencji antykorupcyjnej Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang.Organisation for Economic Cooperation and Development – OECD). Kluczowe wnioski: Jedynie 4 (sic!) państwa aktywnie realizują i egzekwują przepisy z zakresu przeciwdziałania korupcji transgranicznej. Stanowi to dokładnie 16.5% światowego eksportu. W porównaniu do roku 2018 jest to drastyczny spadek – z 39%. Prawie w każdym kraju działają firmy, pracownicy, agenci i pośrednicy zaangażowani w proceder korupcji o charakterze transgranicznym bądź związany z nim proceder prania pieniędzy. W większości krajów nie publikuje się odpowiednich informacji na temat egzekwowania prawa w zakresie przeciwdziałania korupcji. Zdecydowana większość państw objętych…
-
Zasady ładu wewnętrznego w bankach – Rekomendacja Z
Komisja Nadzoru Finansowego, a więc organ sprawujący nadzór nad sektorem finansowym, od lat podejmuje szereg działań zmierzających do usystematyzowania roli compliance, jak i całej drugiej linii obrony per se w nadzorowanych instytucjach finansowych. Bez wątpienia, prym i główny przedmiot zainteresowania wspomnianego organu nadzoru, stanowi sektor bankowy. Szereg rekomendacji, a więc formalnych zaleceń nadzoru względem nadzorowanego sektora, wydawanych na mocy art. 137 ust. 1 pkt 5 Ustawy Prawo Bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (dalej: Ustawa) traktuje o kwestii zarządzania ryzykiem związanym z wykonywaniem tzw. czynności bankowych, których katalog przedstawiony został w art. 5 ust. 1 Ustawy. Pośród nich odnaleźć możemy rekomendację w sposób bezpośredni odnoszącą się do kwestii zarządzania ryzykiem braku zgodności poprzez wdrożenie odpowiednich mechanizmów z zakresu kontroli wewnętrznej. Rekomendacja H dotycząca systemu kontroli wewnętrznej w bankach, gdyż to właśnie o niej…
-
Niestabilność prawa szkodzi
Tuż przed północą w nocy z piątku na sobotę w Dzienniku Ustaw, opublikowane zostało rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Rozporządzenie swym zakresem w wielu aspektach powiela dotychczasowe przepisy, które znane są nam z wcześniejszych aktów wykonawczych w okresie epidemii #covid19. Wprowadza istotną zmianę z punktu widzenia bieżącego funkcjonowania na terytorium Rzeczypospolitej, nakładająca obowiązek zasłaniania ust i nosa w przestrzeni publicznej. Jedną z największych bolączek polskiego państwa jest niestabilność, zarówno państwa, jak i stanowionego prawa. Pomimo faktu, iż w pierwszym półroczu z uwagi na pandemię, „produkcja” prawa w Polsce zmalała o ok. 40% względem analogicznego okresu w ubiegłym roku, rząd nie próżnował w obszarze pandemicznych aktów prawnych. Jak wynika z obliczeń Grant Thornton, do końca czerwca 2020 r. rząd przyjął 188 rozporządzeń dotyczących COVID-19 o objętości 420 stron oraz 9 ustaw…
-
Pandemia jako przyczynek transformacji compliance
The Wall Street Journal na przełomie sierpnia i września br. przeprowadził ankietę pośród 105 #complianceofficer wywodzących się z organizacji prowadzących działalność w różnych sektorach gospodarki. Nadrzędnym jej celem była identyfikacja obszarów ryzyka mających największy wpływ na bieżącą działalność przedsiębiorstw w trakcie tzw. zamrożenia gospodarki (ang. lock down), a także powszechnej cyfryzacji pracy. Ankietowani wskazywali na zwiększone prawdopodobieństwo materializacji dotychczasowych ryzyk, przy jednoczesnym objawieniu się nowych wyzwań: 90% respondentów wskazało na pojawienie się nowych i/lub wzrost prawdopodobieństwa materializacji dotychczasowych ryzyk w następstwie pandemii. 25% ankietowanych przyznało, iż restrykcje wprowadzone w zw. z #covid19 miały znaczny wpływ na pracę #compliance Pandemia wymusiła na większości przedsiębiorców transformację dotychczasowego modelu pracy. Praca z domu (ang. home office) przestała być traktowana jako benefit pracowniczy i czynnik wyróżniający pracodawcę na rynku pracy i stała się…
-
Dieselgate a dyrektywa o ochronie sygnalistów
„Dieselgate” (pol. afera spalinowa) był wydarzeniem bez precedensu na skalę światową. Wówczas międzynarodowa opinia publiczna, również w Polsce, zaznajomiła się z pojęciem sygnalisty (whistleblower), a więc osoby zgłaszającej nieprawidłowości. W tym konkretnym przypadku postępowanie wbrew wymogom powszechnie obowiązującego prawa polegało na świadomym manipulowaniu wskaźnikami emisji spalin w wyposażonych w silnik diesla samochodach produkowanych przez koncern VW. Casus grupy Volkswagen AG, a także szereg działań naprawczych, wdrożonych w ramach wspomnianej grupy kapitałowej, jako jeden z warunków ugody zawartej z amerykańskim wymiarem sprawiedliwości, a także jako następstwo wykrytych nieprawidłowości to potężna dawka wiedzy i lekcji dla przedsiębiorców w przededniu implementacji tzw. dyrektywy w sprawie ochrony sygnalistów. Program naprawczy dla Compliance Jednym z elementów ugody zawartej pomiędzy amerykańskim wymiarem sprawiedliwości a Volkswagenem, był obowiązek weryfikacji, analizy i wdrożenia odpowiednich działań naprawczych w odniesieniu do systemu zarządzania ryzykiem braku…
