Compliance Insights

Kontrola podstawą zaufania

Prowadzenie działalności gospodarczej w warunkach gospodarki wolnorynkowej, niesie za sobą wiele korzyści, szans na rozwój, ekspansję i projekcję długofalowej strategii. Jednakże swoboda prowadzenia działalności, a także wolny rynek, niosą za sobą również szereg ryzyk, które w sposób pośredni bądź bezpośredni mogą wpływać na kondycję przedsiębiorstwa. Zarówno finansową jak również reputacyjną.

Przykładem takiego ryzyka jest niewłaściwy bądź nieświadomy dobór partnerów biznesowych, podwykonawców, zleceniobiorców, kontrahentów. Niedopełnienie procedury należytej staranności doboru w odniesieniu zarówno do partnerów biznesowych jak również dostawców, a także klientów niesie za sobą ryzyko finansowe, regulacyjne oraz reputacyjne.

Relacje biznesowe, te najbardziej efektywne i generujące największe profity, oparte są na zaufaniu, pewnych wypracowanych schematach, zaadoptowanych i zaakceptowanych rozwiązaniach przez wszystkich uczestników obrotu gospodarczego. Tak jak w przypadku podmiotów notowanych na warszawskim parkiecie, GPW (Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie) jako organizator obrotu wyznacza określone ramy i standardy w zakresie ładu korporacyjnego i wymogów compliance, co stanowi swego rodzaju bufor bezpieczeństwa dla podmiotów nawiązujących współpracę z podmiotem notowanym na warszawskiej giełdzie. Tak w odniesieniu do podmiotów prowadzących działalność na mniejszą skalę, nie będących spółkami publicznymi, adekwatnym buforem bezpieczeństwa, stanowiącym mechanizm prewencyjny przed nawiązaniem stosunków gospodarczych z organizacją, która nie gwarantuje standardów, jakości i transparentności w stopniu wymaganym od profesjonalisty, są działania z zakresu due diligence (pol. należytej staranności), Know Your Customer (pol. Poznaj swojego klienta), weryfikacja rejestrów gospodarczych (KRS, CEIDG), a także Listy ostrzeżeń publicznych KNF 1)https://www.knf.gov.pl/dla_konsumenta/ostrzezenia_publiczne oraz Ostrzeżeń konsumenckich UOKiK 2)https://www.uokik.gov.pl/ostrzezenia_konsumenckie.php.

 

Due diligence, a więc badanie/audyt przedsiębiorstwa, nierozerwalnie związane jest z procesem fuzji i/lub przejęć. Postępowanie audytowe mające na celu przeprowadzenie kompleksowego badania przedsiębiorstwa na zlecenie inwestora zainteresowanego kupnem/przejęciem audytowanego podmiotu. Jednakże wartym podkreślenia jest, iż proces ten stanowić może użyteczne narzędzie również  w ramach bieżącego funkcjonowania przedsiębiorstw. W szczegółności w odniesieniu do weryfikacji oraz inwestygowania partnerów biznesowych, dostawców, kontrahentów.

Na gruncie polskiego prawa, ustawodawca w treści artykułu 474 Kodeksu cywilnego, wskazał, iż:

Dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również osób, którym wykonanie zobowiązania powierza. Przepis powyższy stosuje się także w wypadku, gdy zobowiązanie wykonywa przedstawiciel ustawowy dłużnika.

Dyspozycja przytoczonego powyżej artykułu wprost wskazuje na odpowiedzialność podmiotu za działania i/lub zaniechania podwykonawców tudzież osób, którym wykonanie zadania zostało powierzone przez podwykonawcę. Wykładnia tego przepisu odnosi się w sposób bezpośredni do szkody wyrządzonej na majątku zleceniodawcy w wyniku działania bądź zaniechania dłużnika (wykonawcy oraz podwykonawców). Odpowiedzialność podmiotu zlecającego pewien zakres czynności kontrahentom, podwykonawcom odnosi się nie tylko do niewłaściwego wywiązywania się z zobowiązań umownych. Może mieć ona również charakter odpowiedzialności z tytułu przestępstwa popełnionego przez przedstawiciela podwykonawcy.

Oczywistym jest, iż zapobieżenie wszelkim nieprawidłowościom i ryzykom wynikającym ze współpracy z podmiotami zewnętrznymi jest niemożliwe, aczkolwiek właściwe działania mające na celu efektywne zarządzenie ryzykiem braku zgodności oraz mitygowanie zjawiska materializacji ryzyka, uchronić może organizację przed poważnymi konsekwencjami.

Mechanizmy mitygujące ryzyko

Jednym z mechanizmów obronnych, mających na celu przeciwdziałanie wystąpieniu działań niepożądanych oraz sytuacji mających negatywny wpływ na płynność finansową przedsiębiorstwa, a także wizerunek i reputację pośród odbiorców towarów i /lub usług danej organizacji, jest wprowadzenie klauzul antykorupcyjnych oraz etycznych do treśći umowy wiążącej strony stosunku prawnego.

Zasada swobody umów przewidziana w polskim systemie prawnym w treści artykułu art. 353[1] kodeksu cywilnego stanowi, iż:

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Mając na uwadze powyższe, rozszerzenie postanowień umownych o klauzule etyczne oraz antykorupcyjne, sankcjonujące współpracę pomiędzy stronami umowy w oparciu o zasady współżycia społecznego oraz dobre praktyki, wydaje się być całkowicie zasadnym.

Treść klauzuli, o których mowa powyżej może zostać sformułowana w sposób dowolny, tj. zarówno w formie jednostronnego jak również obustronnego zobowiązania stron stosunku prawnego. Wymogi określone w treści omawianych zapisów powinny odnosić się zarówno do postępowania w zgodzie z powszechnie obowiązującym prawem jak również z wytycznymi, rekomendacjami i/lub dobrymi praktykami sektora gospodarki w ramach którego swą działalność prowadzi dany podmiot, a także regulacjami wewnętrznymi danej organizacji.

Makiawelizm gospodarczy

Zaufanie to podstawa sukcesu, tak w życiu jak i w biznesie. W czasach nam współczesnych, tym bardziej istotna, iż zbudowanie relacji przedsiębiorca – konsument bądź przedsiębiorca – przedsiębiorca, opartej o obustronne zaufanie i pewność co do rzetelności i transparentności drugiej strony to nie lada wyczyn. Żyjemy w czasach nieustannego dążenia maksymalizacji wyników finansowych oraz zwiększenia efektywności prowadzonej działalności.

Maksymalizacja wyników finansowych i obrotu danego przedsiębiorstwa nie może jednak odbywać się kosztem narażenia organizacji na utratę dobrego wizerunku. Zasada ta znajduje zastosowanie odniesieniu do każdego uczestnika obrotu gospodarczego, jednak w odniesieniu do podmiotów oferujących swe usługi / produkty / towary konsumentom, ma ona szczególne znaczenie. Przede wszystkim w odniesieniu do instytucji finansowych, których długofalowy rozwój i ekspansja, nierozerwalnie związana jest z zaufaniem jakim obdarzona zostaje dana instytucja przez konsumentów.

Jednym z większych problemów polskiego rynku pierwszych dwóch dekad XXI wieku były/są niewątpliwie tzw.”piramidy finansowe”. Są to rozbudowane struktury finansowe, zaprojektowane w taki sposób, iż zysk danego uczestnika piramidy, uzależniony jest bezpośrednio od wpłat uczestników, którzy dołączają do przedsięwzięcia w późniejszym czasie. Osoby, które dołączają do piramidy kontrybuują na rzecz uczestnika, który znajduje się niejako wyżej w tej strukturze 3)Marcin Pachucki. Piramidy i inne oszustwa na rynku finansowym. , 2012. Komisja Nadzoru Finansowego. Poszkodowani przez instytucje opierające swoją działalność o schemat opisany w zdaniu poprzedzającym, stanowią liczne grono aktywnych zawodowo, potencjalnych klientów dla instytucji finansowych. Jednakże w obliczu nadszarpniętego zaufania, niejedonkrotnie powiązanego z dramatem ludzkim i utratą oszczędności życia, ich skłonność do powtórnego powierzenia swoich finansów tudzież nabycia nowych produktów finansowych jest minimalna.

                Dlatego też, tak istotnym jest dołożenie należytej staranności w zakresie rzetelności i staranności prowadzonych działań przez podmioty – uczestników obrotu gospodarczego, instytucje finansowe, ale także aktywna partycypacja regulatora / organów nadzoru w żmudnym i długotrwałym procesie budowy zaufania zarówno w relacji przedsiębiorca – przedsiębiorca jak również przedsiębiorca – klient. Budowanie pewności obrotu gospodarczego, promowanie zasad ładu korporacyjnego, kontroli zarządczej oraz etyki stanowią fundament budowy trwałego, stabilnego, a przede wszystkim godnego zaufania, obrotu gospodarczego.

 

Play fair, be prepared for others to play dirty and don’t let them drag you into the mud.

Richard Branson

 

References

References
1 https://www.knf.gov.pl/dla_konsumenta/ostrzezenia_publiczne
2 https://www.uokik.gov.pl/ostrzezenia_konsumenckie.php
3 Marcin Pachucki. Piramidy i inne oszustwa na rynku finansowym. , 2012. Komisja Nadzoru Finansowego.
LinkedIn
LinkedIn
Share
Instagram
error: