-
Samoocena ryzyka korupcyjnego czyli Wytyczne CBA dla administracji
9 grudnia jest Międzynarodowym Dniem Przeciwdziałania Korupcji, ustanowionym przez Zgromadzenie Ogólne ONZ jako jeden z elementów Konwencji Przeciwko Korupcji z dnia 31 października 2003 r. W treści art.8 wspomnianej Konwencji czytamy, iż: W celu zwalczenia korupcji każde Państwo-Strona będzie popierać między innymi integralność, uczciwość i odpowiedzialność wśród funkcjonariuszy publicznych, zgodnie z podstawowymi zasadami swojego systemu prawnego. Do tego artykułu Konwencji, nawiązuje ostatnia publikacja Centralnego Biura Antykorupcyjnego pt. Wytyczne Antykorupcyjne dla Administracji Publicznej w zakresie jednolitych rozwiązań instytucjonalnych oraz zasad postępowania dla urzędników i osób należących do grupy PTEF” (ang. person entrusted with top executive functions), stanowiąca formę realizacji ustanowionego w dniu 6 stycznia 2018 na mocy uchwały Rady Ministrów Rządowego Programu Przeciwdziałania Korupcji (RPPK) na lata 2018 – 2020. W treści RPPK czytamy, iż: Walka z korupcją to nie tylko wybór moralny,…
-
World Whistleblowers Day – portret sygnalisty
Istotnym w procesie zrozumienia istoty i roli funkcji compliance wewnątrz organizacji, jest przywołanie systemu zgłaszania nieprawidłowości wraz z kluczowym jego aspektem – instytucją sygnalisty (ang. whistleblower). Otóż, każda organizacja, która chce dążyć do możliwie jak najbardziej efektywnej minimalizacji ryzyka, w ramach systemu zarządzania ryzykiem braku zgodności, musi (nie może, musi) wyposażyć pracowników/kontrahentów/klientów w narzędzia umożliwiające zgłoszenie nieprawidłowości wewnątrz organizacji, również z zachowaniem pełnej anonimowości. Przy jednoczesnym wdrożeniu polityki: „zero tolerancji dla tzw. działań odwetowych”, tj. zmierzających do: ustalenia tożsamości sygnalisty (w przypadku zgłoszenia anonimowego) wywarcia wpływu na osobę dokonującą zgłoszenia przez osobę bezpośrednio zaangażowaną, w celu jego zmiany/wycofania. Instytucja sygnalisty, czyli osoby dokonującej zgłoszenia nieprawidłowości czy też nadużyć wewnątrz organizacji, nie doczekała się jak dotąd systemowej i homogenicznej definicji. Samo pojęcie “whistleblower” swoje korzenie znajduje jeszcze w XIX…
-
Sygnaliści w służbach mundurowych
IAAC: Czy w służbach mundurowych istnieje możliwość zgłoszenia nieprawidłowości/naruszeń prawa/regulaminów? Czy są do tego dedykowane kanały? Wojciech Kawa (Ekspert ds. Bezpieczeństwa i Strategii, Młodszy inspektor Policji w stanie spoczynku): Z uwagi na moje doświadczenie zawodowe, mogę udzielić odpowiedzi wyłącznie z perspektywy Policji. W Policji nie ma osobnych kanałów zgłoszeń nieprawidłowości, nie licząc BSW (przyp. Biuro Spraw Wewnętrznych). W Policji nie ma jednego dedykowanego kanału zgłoszeń nieprawidłowości. Policjant korzysta z ogólnych kanałów zgłoszeń. postępowanie skargowe / listowne, osobiste, fax, ePUAP, poczta elektroniczna Skargi w imieniu innych osób można składać wyłącznie za ich wiedzą i zgodą. Brak zgody powoduje, że taką skargę pozostawia się w aktach bez udzielenia odpowiedzi występującemu. Zgodnie z § 8 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków, skargi i wnioski niezawierające imienia i nazwiska oraz adresu osoby wnoszącej…
-
Sygnalista a równość i zaufanie wobec prawa
Dyrektywa dotycząca ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa unii wzbudza coraz szersze zainteresowanie, nie tylko ze strony praktyków Compliance, organizacji branżowych, ale także środowisk akademickich. W dniu 2 czerwca b.r. odbyła się konferencja pt. “Ochrona sygnalistów w prawie obowiązującym i prawie dawnym“, organizowana przez Uniwersytet Jagielloński. Podczas konferencji przedstawiono w sposób holistyczny kwestię zgłaszania nieprawidłowości, zarówno w ujęciu historycznym, kulturowym, jak i geograficznym, ale także dyskutowano nad aspektem efektywnej implementacji rozwiązań z zakresu ochrony sygnalistów do polskiego systemu prawnego. Jednym z pierwszych panelistów był prof. Adam Bodnar-Rzecznik Praw Obywatelskich, który w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na jakże istotną kwestię zaufania wobec prawa. Otóż od lat trwają dyskusje nad kwestią efektywnego systemu ochrony sygnalistów, a także stworzeniem takiego otoczenia prawno-regulacyjnego i kulturowego, które z jednej strony mobilizowałoby obywateli do zgłaszania wszelkich naruszeń w dobrej wierze, a z drugiej gwarantowałoby im kompleksową ochronę…
-
Zgłaszanie nieprawidłowości. Fakty i mity.
Jesteśmy w przededniu dyskusji nad sposobem oraz kształtem implementacji do polskiego porządku prawnego unijnej Dyrektywy w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii (dalej: dyrektywa) 1) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52018PC0218 . Przypomnijmy, iż data implementacji założeń dyrektywy do systemów prawnych państw członkowskich wyznaczona została na dzień 17 grudnia 2021 roku (więcej o założeniach dyrektywy mogą Państwo przeczytać Tutaj ). Kwestia transpozycji założeń wspomnianej regulacji do polskiego porządku prawnego to tylko jeden z kilku aspektów zmiany światopoglądowej, ale przede wszystkim kulturowej z punktu widzenia organizacji. Konieczność wdrożenia odpowiednich kanałów informowania o nieprawidłowościach, sytuacjach mogących budzić wątpliwości bądź po prostu postępowaniu niezgodnym z prawem, determinować będzie szereg zmian w odniesieniu do samego zarządzania przedsiębiorstwem. W szczególności mając na uwadze pracę jaką należy wykonać w celu zmiany percepcji i pojmowania istoty posiadania efektywnych systemów compliance, którego jakże istotny element stanowią kanały…
-
UOKiK otwiera się na sygnalistów
W opublikowanym w dniu 10 grudnia 2019 r. komunikacie prasowym, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów poinformował o uruchomieniu kolejnego już kanału zgłaszania nieprawidłowości. Prezes UOKiK, p. Marek Niechciał prezentując nową platformę przypomniał, iż: (…)2016 r. po raz drugi zostałem prezesem UOKiK, jednym z moich pierwszych pomysłów był program dla sygnalistów. Uruchomiliśmy numer telefonu i adres mejlowy, pod którymi można było anonimowo zgłaszać podejrzenie stosowania praktyk naruszających konkurencję. Efektem jest kilka tysięcy sygnałów. To bardzo dobry wynik, ale chcemy, żeby wśród nich było więcej wartościowych informacji. Dlatego uruchomiliśmy specjalną platformę, która ułatwi zgłaszanie nieprawidłowości.1)https://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=16013 Działania UOKiK w zakresie zapewnienia zwalczania działań antymonopolowych, stanowią wzorzec do naśladowania i swego rodzaju pionierskie podejście w zakresie informowania o sytuacjach mogących budzić nieprawidłowości. Począwszy od uruchomionych w 2016 r. dedykowanej linii telefonicznej oraz adres e-mail celem umożliwienia informowania urzędu o sytuacjach…
-
Sygnalista pod ochroną
W dniu 26 listopada b.r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowana została Dyrektywa parlamentu europejskiego i rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Regulacja ta ma za zadanie standaryzację oraz podejście systemowe do tematyki zgłaszania naruszeń, informowania o nieprawidłowościach zarówno w sektorze publicznym jak również prywatnym. Czas na transpozycję wymogów dyrektywy do systemów prawnych państw członkowskich, wyznaczony został na dzień 17 grudnia 2021 r. W treści dyrektywy wprowadzono rozróżnienie terminowości spełnienia obowiązku w zależności od skali działalności. Podmioty prawne w sektorze prywatnym zatrudniające co najmniej 250 pracowników i więcej (duże przedsiębiorstwa) oraz te mniejsze zatrudniające pomiędzy 50 a 249 pracowników. W odniesieniu do tych pierwszych, obowiązek dostosowania się do wymogów określonych w treści dyrektywy wyznaczony został na dzień 17 grudnia 2021r. Natomiast zastosowanie wymogów dyrektywy w odniesieniu do mniejszych przedsiębiorstw wyznaczone zostało…
-
Sygnał z Brukseli
Pod koniec ubiegłego miesiąca, świat obiegła informacja o tajemniczym sygnaliście (ang. whistleblower), który poinformował agencje rządowe Stanów Zjednoczonych Ameryki o możliwym popełnieniu przestępstwa przez urzędującego Prezydenta USA – Donalda Trumpa 1)https://www.bbc.com/news/world-us-canada-49838433. Dane osobowe wspomnianego sygnalisty, a więc osoby dokonującej zgłoszenie o możliwym popełnieniu przestępstwa bądź też nieprawidłowościach, stanowią informację poufną. Anonimowość osobie dokonującej zgłoszenia gwarantuje amerykańskie prawo, na mocy ustaw takich jak The Whistleblowers Protection Act of 1989 (Ustawa o ochronie sygnalistów z 1989 r.). Kwestia zapewnienia anonimowości oraz ochrony sygnalisty poprzez kategoryczne odrzucenie jakichkolwiek działań odwetowych (mających na celu wywarcie wpływu na sygnalistę np. poprzez rozwiązanie stosunku pracy) stanowi fundament amerykańskiego prawodawstwa. Jest również podstawą do dyskusji nad zarówno etycznym państwem jak również etycznym prowadzeniem działalności gospodarczej. System prawa amerykańskiego,poza wieloma różnicami wynikającymi z uwarunkowań społecznych,historycznych i kulturowych, różni…
