-
Ustawa o ochronie sygnalistów – pierwsze efekty konsultacji społecznych
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji, poświęconej projektowi ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, wnioskodawca udostępnił stanowiska zgłoszone w ramach opiniowania projektu, m.in. Związku Powiatów Polskich, Związku Województw czy też Unii Metropolii Polskich. Uwagi zgłoszone przez ww. organizacje zrzeszające dot. w głównej mierze zastrzeżeń dot. zgodności projektu ustawy z postanowieniami dyrektywy. Szczególną uwagę zwraca się na obawy przedstawicieli samorządów co do obowiązku ustanowienia kanałów informowania o naruszeniach w JST bez możliwości tworzenia wspólnych dla wielu gmin kanałów dokonywania zgłoszeń, a także stworzenia wspólnego systemu #whistleblowing dla jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego. Ponadto odniesiono się również do przepisów z zakresu odpowiedzialności karnej, zaproponowanych w treści projektu ustawy, postulując złagodzenie kar z uwagi na krótki termin vacatio legis. Autorzy stanowisk zgodnie podkreślili, iż projektodawca opublikował projekt zdecydowanie zbyt późno, aby móc efektywnie…
-
Ustawa o ochronie sygnalistów nie wcześniej niż w I kwartale 2022
Wiceminister rodziny i polityki społecznej podczas posiedzenia KWRiST poinformował, iż ustawa wprowadzająca do polskiego systemu prawnego wymogi tzw. dyrektywy o ochronie sygnalistów pojawi się nie wcześniej niż w I kwartale przyszłego roku. Wczoraj otrzymaliśmy oficjalne potwierdzenie, iż ustawa wprowadzająca do polskiego systemu prawnego wymogi tzw. dyrektywy o ochronie sygnalistów pojawi się nie wcześniej niż w I kwartale przyszłego roku. „Optymistycznie szacujemy, że na początku pierwszego kwartału przyszłego roku będziemy mogli przygotować wersję, która będzie mogła zostać przedstawiona zarówno na Komitet Europejski jak również Komitet Stały Rady Ministrów” 1)https://samorzad.pap.pl/kategoria/aktualnosci/rzad-nie-zdazyl-z-ustawa-o-sygnalistach-samorzady-chca-okreslenia-zasad Brak transpozycji – co teraz? Brak transpozycji dyrektywy do polskiego porządku prawnego w terminie jej wymagalności, niestety staje się niechlubną regułą w przypadku działalności polskiego ustawodawcy. Wystarczy przywołać w tym miejscu przykład implementacji na polski grunt tzw. dyrektywy AML V, której wymagalność przypadła…
-
Zapewnienie ochrony sygnalistom
W grudniowym wydaniu magazynu „Personel Plus”, ukaże się mój artykuł pt. „Zapewnienie ochrony sygnalistom”. „It’s the final countdown” Pozostał ledwie miesiąc do terminu wymagalności dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. W ciągu kilku najbliższych dni powinniśmy poznać efekt 30 dni konsultacji społecznych, zainaugurowanych w następstwie opublikowanego projektu polskiej ustawy. Mając na uwadze zaproponowany we wspomnianym projekcie vacatio legis, a także przepisy wprowadzające odpowiedzialność karną m.in. z tytułu braku ustanowienia wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych, należy dołożyć tym większej staranności do należytego wdrożenia systemu ochrony sygnalistów, stanowiącego element systemu zarządzania zgodnością. Zapraszam do zapoznania się z artykułem opublikowanym w grudniowym numerze magazynu Personel Plus, który traktuje o praktycznych aspektach wdrożenia wraz z określeniem fundamentalnych…
-
Czy brak zgłoszeń w ramach whistleblowing, to dobry prognostyk?
W dniu 17 grudnia br. upłynie termin transpozycji do polskiego porządku prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, zwana powszechnie dyrektywą o ochronie sygnalistów. Sygnaliści czyli osoby informujące o naruszeniach prawa, jak i nieprawidłowościach, stali się tematem dyskusji, daleko wykraczającej poza środowisko prawne, czy też “compliancowe”. Każde przedsiębiorstwo, działające w warunkach gospodarki wolnorynkowej, narażone jest na występowanie ryzyka, którego podstawowa kategoryzacja wskazuje na rozróżnienie na. ryzyko inherentne oraz rezydualne. Nie inaczej sytuacja ta wygląda w zakresie zarządzania zgodnością, w tym przeciwdziałania nadużyciom i/lub nieprawidłowościom. Nakładając wymogi dyrektywy o ochronie sygnalistów na macierz organizacji, identyfikujemy ryzyko inherentne w postaci nowych obowiązków nałożonych na pracodawcę tj. w tym aspekcie podkategorię danego ryzyka, jako regulacyjne, prawne, a w konsekwencji operacyjne. Realizacja obowiązków wskazanych w dyrektywie,…
-
Od wytycznych do czynów czyli whistleblowing w praktyce
Budowę solidnej i niezachwianej konstrukcji rozpoczynamy od fundamentów. Wzorem holenderskiego „House of whistleblowers law”, budujemy azyl dla osób nad wyraz ceniących etyczne, transparente i legalne postępowanie. Pytaniem otwartym pozostaje czy kamieniem węgielnym tej konstrukcji powinna być: kultura i wartości organizacji, czy: ustawa/regulacje, a więc prawo stanowione. Odwieczne pytanie, które sprowadzić możemy do filozofii Immanuela Kanta opartej o etykę obowiązku czyli postępowaniu w zgodzie z powszechnym obowiązkiem, a więc prawem. Jednocześnie mając na względzie wartość moralną czynu, a więc motywy, które uznajemy za pobudki do określonego postępowania. „Nie ma zgodności bez kanałów zgłaszania nieprawidłowości” Dzieje się tak ponieważ poprzez implementację, na grunt organizacji, kanałów informowania o naruszeniach/nieprawidłowościach, dążymy do urzeczywistnienia ww. filozofii. Jednocześnie mając na względzie wartość moralną czynu, a więc motywy, które uznajemy za pobudki do określonego postępowania. Wdrożenie kanałów informowania o naruszeniach tegoż prawa, a także systemu ochrony sygnalistów nie pozostaje w oderwaniu…
-
Fundament systemu whistleblowingowego
Dyskusja na temat podstawy systemu zgłaszania nieprawidłowości czy też systemu whistleblowingowego, posługując się neologizmem, tak naprawdę sprowadza się do odwiecznej dysputy nad prymatem prawa, a w konsekwencji identyfikacji fundamentu, na którym zbudowana została organizacja. Ustawodawstwo zmierzające do odzwierciedlenia przepisów dyrektywy we właściwym krajowym porządku prawnym, jak i sam fakt uchwalenia stosownego aktu prawnego w skali makro, jak i w skali mikro w postaci regulacji wewnętrznej, to jedynie preludium do wielopłaszczyznowego procesu, którego celem jest ustanowienie kanałów zgłaszania nieprawidłowości wraz z należytą ochroną sygnalistów. Przyrównując wdrożenie rozwiązań z zakresu ochrony sygnalistów, na grunt organizacji, do budowy domu przyjmujemy, iż gwarancja należytej ochrony osób informujących o nieprawidłowościach jako emanacja zasady pt. zero tolerancji dla działań odwetowych, stanowi o stabilności tej konstrukcji. Pytaniem otwartym pozostaje natomiast czy ten fundament stanowić będzie prawo naturalne, a więc zasady, normy i wartości, którymi kieruje się dana organizacja,…
-
Sygnalista a równość i zaufanie wobec prawa
Dyrektywa dotycząca ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa unii wzbudza coraz szersze zainteresowanie, nie tylko ze strony praktyków Compliance, organizacji branżowych, ale także środowisk akademickich. W dniu 2 czerwca b.r. odbyła się konferencja pt. „Ochrona sygnalistów w prawie obowiązującym i prawie dawnym„, organizowana przez Uniwersytet Jagielloński. Podczas konferencji przedstawiono w sposób holistyczny kwestię zgłaszania nieprawidłowości, zarówno w ujęciu historycznym, kulturowym, jak i geograficznym, ale także dyskutowano nad aspektem efektywnej implementacji rozwiązań z zakresu ochrony sygnalistów do polskiego systemu prawnego. Jednym z pierwszych panelistów był prof. Adam Bodnar-Rzecznik Praw Obywatelskich, który w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na jakże istotną kwestię zaufania wobec prawa. Otóż od lat trwają dyskusje nad kwestią efektywnego systemu ochrony sygnalistów, a także stworzeniem takiego otoczenia prawno-regulacyjnego i kulturowego, które z jednej strony mobilizowałoby obywateli do zgłaszania wszelkich naruszeń w dobrej wierze, a z drugiej gwarantowałoby im kompleksową…
-
Compliance – tylko tyle i aż tyle.
Zapewne większość tych z Państwa, którzy na co dzień nie zajmują się lub nie mają styczności z compliance, zastanawia się jak właściwie powinno się rozumieć tudzież tłumaczyć ten termin na język polski oraz czym właściwie jest rzeczone „compliance”. Język polski, choć bogaty, różnorodny i dość elastyczny w swej formie, nie oferuje jednak właściwego odpowiednika dla angielskiego: „compliance”. W zależności od źródła, potrzeb i okazji, termin „compliance” tłumaczy się jako „zarządzanie ryzykiem braku zgodności z prawem”, „zgodność z przepisami”, „system zgodności” bądź też dosłownie jako: „zgodność”. Geneza Compliance Odwołując się niejako do genezy terminu „compliance” warto nadmienić, iż pojęcie compliance jako takie wywodzi się z medycyny, a dokładniej rzecz ujmując tego pojęcia używano do określenia właściwego zachowania pacjenta względem zaleceń lekarza. Jednakże w miarę rozwoju przemysłu w szczególności sektora farmaceutycznego a w dalszej kolejności ewolucji…
