Zasady ładu wewnętrznego w bankach na gruncie Rekomendacji Z

Zasady ładu wewnętrznego w bankach na gruncie Rekomendacji Z

Rekomendacja Z dotyczącą zasad ładu wewnętrznego w bankach - wskazuje kluczowe obszary z zakresu corporate governance.

Komisja Nadzoru Finansowego, a więc organ sprawujący nadzór nad sektorem finansowym, od lat podejmuje szereg działań zmierzających do usystematyzowania roli compliance, jak i całej drugiej linii obrony per se w nadzorowanych instytucjach finansowych. Bez wątpienia, prym i główny przedmiot zainteresowania wspomnianego organu nadzoru, stanowi sektor bankowy. Szereg rekomendacji, a więc formalnych zaleceń nadzoru względem nadzorowanego sektora, wydawanych na mocy art. 137 ust. 1 pkt 5 Ustawy Prawo Bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (dalej: Ustawa) traktuje o kwestii zarządzania ryzykiem związanym z wykonywaniem tzw. czynności bankowych, których katalog przedstawiony został w art. 5 ust. 1 Ustawy.

Pośród nich odnaleźć możemy rekomendację w sposób bezpośredni odnoszącą się do kwestii zarządzania ryzykiem braku zgodności poprzez wdrożenie odpowiednich mechanizmów z zakresu kontroli wewnętrznej. Rekomendacja H dotycząca systemu kontroli wewnętrznej w bankach, gdyż to właśnie o niej mowa, wyznacza ramy i zakres czynności dedykowanych systemowi kontroli wewnętrznej. Poprzez system kontroli wewnętrznej, zgodnie z anglosaskim modelem tzw. internal controls, nadzorca wskazuje, iż szereg zadań mających na celu właściwe i efektywne wdrożenie systemu kontroli wewnętrznej obejmuje:

„zbiór mechanizmów kontrolnych zapewniających osiąganie ustawowo określonych celów systemu kontroli wewnętrznej (tj. skuteczności i efektywności działania banku, wiarygodności sprawozdawczości finansowej, przestrzegania zasad zarządzania ryzykiem w banku, zgodności działania banku z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi).”

Ponadto należy podkreślić, iż kluczowym z punktu widzenia efektywnego i kompleksowego wdrożenia systemu kontroli wewnętrznej jest:

„Usytuowanie komórki do spraw zgodności w systemie kontroli wewnętrznej oraz traktowanie jej jako kluczowego (obok funkcji kontroli) elementu zapewniania zgodności”.

Poprzez przedstawioną rekomendację KNF definiuje rolę, funkcję, zakres działań i wymogów względem jednostki zgodności (ang. compliance). Jedną z pod rekomendacji wskazanych przez organ nadzoru jest ta, której dyspozycja zawarta została pod nr 12 Rekomendacji H, która w sposób bezpośredni traktuje o obowiązku wyodrębnienia komórki do spraw zgodności, a także:

„zapewnieniu jej odpowiedniego usytuowania w strukturze organizacyjnej”

oraz

„określeniu w sposób formalny jej uprawnień i obowiązków, jak również zapewnienia niezależności oraz odpowiedniego statusu kierującemu komórką do spraw zgodności i jej pracownikom”.

KNF, kontynuując politykę nadzorczą w zakresie należytej organizacji banków w obszarze szeroko rozumianego zarządzaniem zgodnością w dniu 9 października br. opublikował Rekomendację Z dotyczącą zasad ładu wewnętrznego w bankach. Dokument ten ma na celu uszczegółowienie dotychczasowych “zagadnień z zakresu ładu wewnętrznego w bankach, które zostały już uregulowane w w/w przepisach i dokumentach Komisji Nadzoru Finansowego”.

Treść rekomendacji stanowi odzwierciedlenie wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (ang. European banking Authority, EBA) oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych ().

Rekomendacja Z - kluczowe aspekty

Dokument opublikowany przez Komisję Nadzoru Finansowego w sposób holistyczny determinuje kwestię ładu wewnętrznego w bankach. Podzielony został na sześć dedykowanych obszarów tematycznych:

  1. Ogólne zasady ładu wewnętrznego w banku;
  2. Zasady działania, uprawnienia, obowiązki, odpowiedzialność, wzajemne relacje rady nadzorczej i zarządu oraz odpowiedniość członków tych organów i osób pełniących kluczowe funkcje w banku;
  3. Standardy postępowania banku oraz zasady zarządzania konfliktami interesów;
  4. Polityka zlecania czynności na zewnątrz (outsourcing), zasady wynagradzania w banku oraz polityka dywidendowa;
  5. Zarządzanie ryzykiem; a także
  6. Ujawnienia.

Ad. A

Poruszone zostały tutaj wymogi w zakresie funkcjonowania w banku “zgodnego z przepisami prawa, przejrzystego i skutecznego” ładu przestrzennego, który został odpowiednio określony poprzez statut banku, a także “zhierarchizowany system regulacji wewnętrznych”.

Ad. B

Drugi z poruszonych obszarów tematycznych w ramach omawianej Rekomendacji, traktuje o właściwej organizacji i strukturze, a także funkcji organów banku w tworzeniu i zarządzaniu ładem wewnętrznym. Począwszy od ustalenia ustalenia składu, sposobu powoływania oraz odwoływania członków rady nadzorczej oraz zarządu, poprzez kwestię odpowiedniej identyfikacji kluczowych funkcji w banku, a także odpowiednią politykę personalną prowadzoną w tym obszarze.

Ad. C

Przedmiotem niniejszej sekcji jest zagadnienie z zakresu “standardów postępowania oraz konfliktów interesów na poziomie banku”. Podkreślona została tutaj wyraźnie rola “zasad etyki określających normy i standardy etyczne”, zarówno w odniesieniu do postępowania “członków organów”, ale także pracowników banku.

Z punktu widzenia należytej staranności, a także transparentności działalności prowadzonej przez bank, organ nadzoru wskazał na doniosłość kwestii ustanowienia “skutecznej polityki zarządzania konfliktami interesów”, która ma zostać uchwalona w formie pisemnej, a także zatwierdzona przez radę nadzorczą.

Ad. D

Obszar tematyczny traktujący o zlecaniu czynności na zewnątrz (ang. outsourcing), a więc działanie na gruncie art.5 i 6 ustawy Prawo bankowe, zwraca uwagę na konieczność ustanowienia konkretnych i szczegółowych ram w zakresie zarządzania ryzykiem, które to pojęcie na kolejnych stronach Rekomendacji, pojawiać się będzie wielokrotnie.

Ad. E

Płynnie przechodząc od outsouringu, KNF w sposób szczegółowy przedstawia wytyczne w zakresie ustanowienia właściwego procesu zarządzania ryzykiem wewnątrz banku, wskazując jego niezbędne elementy, takie jak:

  • strategia zarządzania ryzykiem;
  • polityki i procedury w zakresie identyfikacji ryzyka;
  • samooceny ryzyka związanego z prowadzoną działalnością (ang. Self Assessment of Operational Risk);
  • kontroli wdrażanych celem zminimalizowania prawdopodobieństwa materializacji ryzyka;
  • raportowania istotnego ryzyka.

Autorzy dokumentu, wielokrotnie odnoszą się do kwestii ustalenia odpowiedniego apetytu na ryzyko (przyp. rozmiar/skala ryzyka jakie dana organizacja jest w stanie zaakceptować na drodze do realizacji swoich celów statutowych).

Ad.F 

Last but not least, jak mawiają Amerykanie, nadzorca zwraca uwagę na konieczność ustanowienia w formie pisemnej, polityki informującej, obejmującej swym zakresem ujawnienia.

Omawiana Rekomendacja Z, zgodnie z oczekiwaniami Komisji Nadzoru Finansowego, ma zostać wprowadzona w bankach nie później niż do dnia 1 stycznia 2022 r. Niemniej jednak, kluczowym z punktu widzenia wdrożenia jej postanowień w życie jest przyjęta w treści Rekomendacji zasada proporcjonalności. Zgodnie z tą zasadą:

postanowienia (przyp. Rekomendacji) powinny być stosowane przez banki z uwzględnieniem skali,złożoności i charakteru prowadzonej przez nie działalności(czyli takich czynników, jak np. forma prawna, w jakiej działa bank, rozmiar jego działalności, rodzaje ryzyka związane z prowadzoną działalnością, wewnętrzna organizacja, struktura właścicielska, geograficzny obszar prowadzonej działalności, czy też etap rozwoju korporacyjnego.

W przypadku banków, które uznawane są na podmiot dominujący w danej grupie kapitałowej, postanowienia rzeczonej Rekomendacji należy rozumieć jako “kierowane do podmiotów na najwyższym, krajowym poziomie konsolidacji”.

Niniejsza strona zawiera wyłącznie informacje ogólne i jest oparta na doświadczeniach i badaniach autora. Autor nie udziela w ramach niniejszych publikacji porad biznesowych, prawnych ani innych profesjonalnych porad lub usług. Treści zawarte na niniejszej stronie nie zastępują porad prawnych ani usług. Opinie, stanowiska i spostrzeżenia wyrażone w ramach publikacji na niniejszej stronie nie powinny być również wykorzystywane jako podstawa do jakichkolwiek decyzji lub działań, które mogą mieć wpływ na prowadzoną przez Państwa działalność. Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji lub podjęciem jakichkolwiek działań, które mogą mieć wpływ na działalność Państwa firmy, należy uzyskać opinię wykwalifikowanego doradcy prawnego. Autor nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty poniesione przez jakąkolwiek osobę lub podmiot polegający na podstępowaniu wedle treści przedstawionych na niniejszej stronie. Wszelki opinie, poglądy i stanowiska przedstawione na niniejszej stronie są prywatnymi poglądami autora, a w związku z tym nie powinny być w jakikolwiek sposób utożsamiane ze stanowiskiem organizacji, które autor reprezentował, reprezentuje obecnie i/lub będzie reprezentował. Cytowanie treści artykułów na niniejszej stronie jest dozwolone z zastrzeżeniem podania źródła cytatu wraz z odnośnikiem prowadzącym do niniejszej strony.

W celu zapewnienia jak najlepszych usług online, ta strona korzysta z plików cookies.

Jeśli korzystasz z naszej strony internetowej, wyrażasz zgodę na używanie naszych plików cookies.